Nieuw op Canvas: 'The Vietnam War'

dinsdag 20 maart 2018

'The Vietnam War' van PBS is de meest prestigieuze en alomvattende reeks ooit over de oorlog in Vietnam. De tiendelige serie vertelt het volledige verhaal van het controversiële conflict: van de diepe wortels in het kolonialisme en de ontmanteling van Frans Indochina tijdens de eerste Vietnamoorlog, over de tweede Vietnamoorlog met de Amerikanen (1955-1975), tot de gevolgen vandaag.

Het Nederlandse commentaar bij de reeks wordt ingelezen door VRT-journalist en Amerika-correspondent Björn Soenens. Canvas zendt de reeks als eerste Nederlandstalige zender uit.


Het is dit jaar 50 jaar geleden dat de Noord-Vietnamese Vietcong het grootschalige Tet-offensief lanceerde tegen het Zuid-Vietnamese leger en hun Amerikaanse bondgenoten. 1968 was ook het jaar van het My Lai-schandaal, waarbij Amerikaanse soldaten een slachtpartij aanrichtten in een Vietnamees dorp. Mede daardoor groeide in de Verenigde Staten de tegenstand en het protest tegen de oorlog tot ongekende hoogten.

Producenten Ken Burns en Lynn Novick werkten tien jaar aan de reeks en laten tachtig getuigen van alle betrokken partijen aan het woord: voormalige militairen, nabestaanden van slachtoffers, journalisten en burgers, zowel uit Amerika als uit Zuid- én Noord-Vietnam. De focus ligt daarbij eerder op gewone mensen die de oorlog van dichtbij hebben meegemaakt, dan op experts en historici.

Het productieteam maakte gebruik van 25.000 foto’s en 1500 uur zeldzame en gedigitaliseerde archiefbeelden van over de hele wereld, historische tv-uitzendingen, privéfilms en geheime geluidsopnames van de regeringen Kennedy, Johnson en Nixon. De tijdsfeer wordt daarnaast geëvoceerd door meer dan 100 iconische songs uit die periode.

'Televisie kan briljant zijn. 'The Vietnam War'. 10 episodes, 18 uur televisiegeschiedenis. Vietnam is zo’n beetje de belangrijkste gebeurtenis in de Amerikaanse geschiedenis sinds de Tweede Wereldoorlog. Een groot deel van de verdeeldheid in het Amerika van vandaag is een soort metastase van de spanningen tijdens de Vietnamoorlog. Als een uitgezaaide kanker blijft de oorlog van toen woekeren', Björn Soenens.

Best gedocumenteerde oorlog
De oorlog in Vietnam: we hebben er allemaal wel films over gezien (van 'Platoon' over 'The Deer Hunter' tot 'Born on the Fourth of July') en songs over gehoord (van Purple Haze van Jimi Hendrix over Goodnight Saigon van Billy Joel tot Welterusten meneer de president van Boudewijn De Groot).

Het was dan ook de best gedocumenteerde oorlog uit de geschiedenis. met journalisten, fotografen en camerateams die bij wijze van spreken elke avond in het journaal live verslag uitbrachten van elk napalmbombardement en elke ‘body bag’. Nooit waren burgers beter geïnformeerd over wat hun soldaten op het slagveld allemaal veroorzaakten en te verduren kregen. De publieke opinie reageerde daar heftig op: patriotten, maar vooral ook protesterende pacifisten.

In de voorgaande oorlogen ontbraken de middelen en mensen om van nabij verslag uit te brengen van het krijgsgebeuren en in de volgende oorlogen hadden de politieke en militaire leiders hun lesje geleerd en hielden ze de regie over de verslaggeving streng in eigen handen.

Foute oorlog
De geschiedenis heeft haar oordeel over de Vietnamoorlog allang geveld, mede door de openheid waarmee er verslag over werd uitgebracht. En dat oordeel is duidelijk. Het was een foute oorlog, een oorlog waarin Amerika zijn onschuld verloor en twee miljoen Vietnamese burgers en militairen, én 58.000 Amerikaanse soldaten het leven lieten.

En toch is dit de eerste keer dat een documentaire reeks het volledige verhaal van de oorlog op deze schaal vertelt. Wie de betrokken partijen waren, wat juist de inzet was en wat het resultaat. Hoe de politiek, de generaals, de pers, de publieke opinie en vooral de betrokken soldaten en burgers dachten over de oorlog. Het zijn inderdaad vooral de getuigenissen van de mensen die zelf betrokken waren bij de gebeurtenissen, die van The Vietnam War zo’n indringende reeks maken.

'Voor het eerst wordt in een documentaire ook de Vietnamese kant verteld', zegt Björn Soenens. 'Zoals het verhaal van de Vietcong-man die zijn broer verliest in de oorlog en z’n schoonzus die zelfmoord pleegt na de dood van die broer. Plots krijgt op tv de vroegere vijand ook handen, ogen, zintuigen, gevoelens en emoties.'

De oorlog mag dan al bijna een halve eeuw voorbij zijn, vergeten en verwerkt is hij geenszins. Björn Soenens: 'Amerika verloor de oorlog en stak daarover als een struisvogel de kop in het zand. Verdeeldheid en polarisatie konden volop gisten, omdat de uitkomst van Vietnam al te vaak onder de mat werd geveegd. Op veel Amerikaanse scholen – zelfs ook universiteiten – komen lesgevers zelfs niet toe aan de Vietnamoorlog. Soms krijgt de gruwel amper één alinea in een handboek geschiedenis. De oorlog verdeelde het land tot op het bot. Het was alsof Vietnam de VS moreel ruïneerde. Na deze documentaire van Ken Burns vergeet niemand ooit nog Vietnam.'

Aflevering 1: Déjà vu (1858-1961) – woensdag 21 maart
Na een lange en wrede oorlog maken de Vietnamese communistische revolutionairen onder leiding van Ho Cho Minh in de jaren '50 een einde aan bijna een eeuw Franse koloniale bezetting. De Koude Oorlog woedt volop en tijdens de Conferentie van Genève in 1954 wordt Vietnam in twee verdeeld. De communisten in het noorden willen het land herenigen, terwijl de Amerikanen het regime van Ngo Dinh Diem in het zuiden steunen.

De muziek van 'The Vietnam War'
Naast de interviews en archiefbeelden speelt ook de muziek een belangrijke rol in 'The Vietnam War'. Zo bevat de reeks 100 legendarische songs uit de periode van de oorlog die de sfeer van de tijd evoceren. Het gaat om nummers van onder meer The Beatles, The Rolling Stones, Bob Dylan, Jimi Hendrix, Simon & Garfunkel, Janis Joplin, Ben E. King, Donovan, Johnny Cash, Buffalo Springfield, The Byrds, Otis Redding, Nina Simone, Booker T. and the M.G.s, Pete Seeger en vele anderen.

Daarnaast bevat de soundtrack originele muziek van Trent Reznor, Atticus Ross en The Silk Road Ensemble feat. Yo-Yo Ma.

'The Vietnam War', tien weken lang vanaf woensdag 21 maart om 22.15 uur op Canvas.

TVvisie Extra



Onze apps

Download onze app op de Google Play Store Download onze app in de App Store

Meest recente

Multimedia SPOTLIGHT

Kijktip van de dag

'Bed & Breakfast' (foto: © Omroep MAX 2020)

In Noord-Brabant zijn we te gast bij Joys en Marco. Zij hebben een voorliefde voor het kroeg- én rock-'n-rollleven. Dit zie je dan ook duidelijk terug in hun B&B-kamers. Daarna is het de beurt aan Karin en Ralf om de gasten te ontvangen. Ook zij wonen in Noord-Brabant, maar dan wat meer landelijk. Yvonne en Hein mogen als laatste de deelnemers verwelkomen in hun bed & breakfast in Gelderland.

'Bed & Breakfast', om 20.35 uur bij Omroep MAX op NPO 1.

Dossiers