'Kruispunt': Viervoeters in de zorg

zondag 12 januari 2020

Labradoodles en robothonden en -katten die troost en gezelschap bieden blijken een schot in de roos in verpleeghuizen. Ze worden steeds vaker geïntegreerd in de zorg voor mensen met dementie.

In 'Kruispunt' zien we wat het effect is van deze viervoeters op de ouderen, hun familie en zorgverleners.


De vader van Linda Trakzel lijdt aan dementie en geniet elke dag van 'zijn' robothond. Vanaf het eerste moment dat hij kennis maakte met de hond klaarde hij op. Linda: 'Mijn vader heeft altijd een hondje gehad, maar dat ging niet meer toen hij op deze afdeling kwam. Dat was heel verdrietig om te zien, maar door de elektronische hond heeft hij zijn maatje terug en ik mijn vader! Hij praat met hem en voert hem soms worst en kaas. De hond reageert op knuffels door te bewegen en te blaffen, dat vindt mijn vader geweldig. Hij is zo blij met het hondje dat hij het moeilijk vindt om het te delen met de andere bewoners. Hij heeft de hond het liefst de hele dag op schoot. De hond is zijn naaste.'

Volgens activiteitenbegeleider Nicoline Kok bieden robotdieren rust. 'Toen we erover nadachten om ze aan te schaffen was ik best kritisch, want je houdt de bewoners toch een beetje voor de gek. Maar het zit er tussenin. De bewoners voelen dat het niet echt is maar toch, op sommige momenten, geven en ontvangen ze onvoorwaardelijke liefde, net als bij een levende hond. Dan vergeten ze dat het geen echte is. Ik ben ervan overtuigd dat ze onze bewoners goed doen.'

Mens-dierrelatie
Prof. dr. Marie-Jose Enders deed jaren onderzoek naar de mens-dierrelatie en onderschrijft dit. Toch blijft ze wel kritisch en kijkt ze genuanceerd naar projecten en manieren waar dieren in de zorg worden ingezet. 'Zo kunnen ouderen met dementie de controle over hun spieren kwijtraken en heel hard gaan knijpen. Dat is voor de dieren gevaarlijk en maakt hen ongeschikt. Daarvoor zijn robotkatten en -honden een goede oplossing. Ook dat werkt goed. Natuurlijk blijft het effect het grootst met echte dieren, maar de robotbeesten worden op heel veel plekken gebruikt en de resultaten zijn goed.'

Duo's
'Door levende dieren worden mensen wel actiever', vertelt Enders. 'De labradoodles die door Stichting Blijf worden ingezet in verpleeghuizen zijn een goed voorbeeld. De dieren worden gedegen opgeleid, net als de geselecteerde zorgprofessionals. Hierdoor wordt er oog gehouden voor het welzijn van de dieren.' De hond en zorgverlener vormen een duo dat in principe tien jaar professioneel met elkaar samenwerken. Zo is verpleger Twan gekoppeld aan de nu negen maanden oude hond Rietje. Zij woont bij Twan en ’s morgens gaat ze mee naar het werk. Twan: 'Ik merkte al snel resultaat met Rietje. We hebben bijvoorbeeld cliënten die maar moeilijk in beweging te krijgen zijn, maar door haar enthousiasme gebeurt het wel. Het is mij al drie keer gelukt om buiten een wandelingetje met een passieve bewoner te maken. Zonder de hond was dat zeker niet gebeurd!'

Welzijn van dier en mens
Volgens Enders zijn er veel positieve effecten in het contact met dieren. Dat is ook gemeten en bewezen. Zo gaat de hartslag omlaag en wordt een bepaald gelukshormoon aangemaakt. Het heeft te maken met de manier van contact maken. Het aanraken op een liefdevolle manier is goed voor mensen met dementie die op dat gebied veel tekort komen. 'Honden en katten doen dat wel waar verzorgenden dat niet mogen en familieleden het vaak te weinig doen. Dieren zijn onbevooroordeeld en onvoorwaardelijk, maar ook de zorg voor dieren doet mensen veel goed.'

Waar het vroeger niet voor te stellen was dat dieren het welzijn van mensen met dementie konden vergroten, wordt er nu volop gebruik van ze gemaakt. Er zijn veel voordelen en voorstanders van dieren in verpleeghuizen, maar alleen als er ook een zorgplan is zodat de dieren niet overbelast raken. Er moet over nagedacht zijn.

In 'Kruispunt', ontroerende beelden van ouderen met dementie die gelukkiger worden door de onvoorwaardelijke liefde van een dier.

'Kruispunt', maandag 13 januari om 22.50 uur op NPO 2.

TVvisie Extra



Onze apps

Download onze app op de Google Play Store Download onze app in de App Store

Meest recente

Multimedia SPOTLIGHT

Kijktip van de dag

'2Doc: Eddy's Oorlog' (BNNVARA)

Vier seizoenen lang reist Eddy van Wessel langs de Oekraïense frontlinies. Nu hij zich als Nederlands meest bekroonde oorlogsfotograaf al drie decennia op de frontlijn bevindt, wil hij nog altijd de ultieme foto maken, het beeld dat het hele conflict samenvat en dat alle worstelingen, trauma’s en tegenslagen die hij heeft moeten doorstaan de moeite waard maakt.

'2Doc: Eddy's oorlog', om 22.20 uur bij BNNVARA op NPO 2.

Dossiers