Burgers over het bloedige conflict in een verscheurd Noord-Ierland

In het vijfdelige 'Once Upon a Time in Northern Ireland' vertellen zowel katholieke als protestante Noord-Ieren over de impact van de schietpartijen, de bomaanslagen en hongerstakingen.

Noord-Ierland, eind jaren zestig. De katholieke bewoners, een minderheid in de protestantse staat, worden behandeld als tweederangsburgers. De katholieke burgerrechtenbeweging roept op tot betere banen, huisvesting en gelijkheid. Maar deze eisen worden door sommige protestanten met vijandigheid beantwoord. Als de protesten op gewelddadige wijze onderdrukt worden, ontstaat er een conflict dat jaren aanhoudt, bekend onder de naam The Troubles.

In de vijfdelige serie 'Once Upon a Time in Northern Ireland' vertellen burgers over de gewelddadige jaren zeventig, de hongerstakingen, de talloze schietpartijen en bomaanslagen in de straten van zowel Noord-Ierland als op het vasteland van Groot-Brittannië. En over het begin van de gesprekken tussen de twee partijen, die uiteindelijk vrede zouden brengen.

Aflevering 1: Het was niet langer een soort film (15 maart)
Eind jaren zestig verandert het vredige Noord-Ierland in een land met een groots conflict tussen de katholieke en protestante bewoners. De katholieke Billy, de prostestante Jamesen oud-soldaat Tom vertellen over de strijd voor gelijke rechten door de katholieken, over de gewelddadige protesten, het optreden van het Britse leger en het bloedbad van Bloody Sunday in Derry, waarbij veertien ongewapende katholieken worden doodgeschoten door Britse parachutisten.

Aflevering 2: Liggen paramilitairen ’s nachts wakker? (22 maart)
1972. Er is een diep gesegregeerde samenleving ontstaan, waarin katholieke en protestantse arbeiders onder toezicht staan van paramilitaire organisaties. John vertelt hoe hij opgroeit in een sektarische wereld: met haat en angst voor de 'andere kant'. Kort na Bloody Sunday laat de IRA negentien bommen ontploffen in Belfast. James vertelt hoe zijn angst dat iedereen een doelwit is hierdoor wordt bevestigd en sluit zich aan bij een paramilitaire groep. Controle, intimidatie, afranselingen, publieke schande en executies maken deel uit van het dagelijks leven onder paramilitair bewind.

Aflevering 3: Zoveel gebroken harten (29 maart)
Drie vrouwen vertellen over de verwoestende gevolgen van het Noord-Ierse conflict en de hongerstakingen van de IRA. Bernadette vertelt hoe ze in West-Belfast woont en droomt van een rustig leven. Haar man belooft de IRA te verlaten, maar neemt desondanks toch deel aan een nieuwe aanslag. Ze is er kapot van als hij wordt gearresteerd. June vertelt over haar man die besluit om zich bij de politie aan te sluiten.

Aflevering 4: De vuile oorlog (5 april)
1988. Op het nieuws wordt dagelijks de lijst met dodelijke slachtoffers van het conflict bekend gemaakt. Op een van die dagen rijdt een auto met Britse soldaten met hoge snelheid in op een IRA-begrafenisstoet. De soldaten worden gelyncht door een woedende menigte.  

Aflevering 5: Wie wil er zo leven? (12 april)
1994. President Clinton nodigt de leider van de politieke tak van de IRA uit in Amerika. Voor sommigen staat dit gesprek symbool voor de internationale steun voor vredesbesprekingen, maar nabestaanden van slachtoffers van het geweld van de IRA zijn geschokt. Na de bom op Shankill Road raken de vredesbesprekingen in een stroomversnelling en de paramilitairen aan beide kanten roepen op tot een staakt-het-vuren. In 1998 wordt er eindelijk vrede gesloten.

Regie: Sian McIlwaine

'Once Upon a Time in Northern Ireland', vanaf vrijdag 15 maart om 22.20 uur bij VPRO op NPO 2.