'Radio Doc - Moreel verwond' op NPO Radio 1

zaterdag 6 juli 2019

Hoe zet je de schakelaar terug als je gewend bent geraakt aan de oorlog? Marije Schuurman Hess sprak veteranen bij wie het morele kompas op drift raakte.

Nederland telt zo’n 111.000 veteranen die terugkeerden uit een oorlogssituatie of vredesmissie. Maar voor sommigen is de oorlog nooit helemaal verdwenen. Het geweld en de agressie die ze meemaakten en waar ze soms zelf aan meededen, werden deel van hun systeem en ontregelen de manier waarop ze denken en functioneren. Want het blijkt griezelig eenvoudig om te wennen aan de oorlog en pijnlijk ingewikkeld om de schakelaar weer terug te zetten.


Dat geldt niet alleen voor militairen die levensbedreigende situaties hebben doorstaan en kampen met PTSS. Maar ook voor mensen die zichzelf zagen veranderen van een empathische burger in iemand die alleen gericht is op overleven, zonder gevoel en zonder mededogen. Mensen die zich schuldig voelen over wat ze zagen, deden of niet deden. Mensen die niet fysiek, maar moreel verwond terugkwamen uit de oorlog.

Marije Schuurman Hess van Radiomakers Desmet sprak verschillende veteranen over hun morele wonden en over hun pogingen de naald van het morele kompas weer terug te draaien na de missie. Veteranen als Olav, ooit korporaal in Bosnië, die zichzelf na enige tijd niet meer herkende: 'Uiteindelijk hakte je erop los, met de achterkant van een Uzi. Het menselijk leed doet je niets meer'.

En ze sprak met Tine Molendijk die promotieonderzoek doet naar ‘moral injury’ op basis van interviews met ruim 80 veteranen: 'Als je luistert naar hun verhalen, dan gaan ze allemaal over het gevoel iets recht te moeten zetten; dat ze nog gestraft moeten worden voor wat ze gedaan hebben of dat ze zelf onrecht moeten gaan bestrijden.'

'Radio Doc - Moreel verwond', zondag 7 juli om 21.00 uur op NPO Radio 1.

TVvisie Extra



Onze apps

Download onze app op de Google Play Store Download onze app in de App Store

Meest recente

Multimedia SPOTLIGHT

Kijktip van de dag

'2Doc: Eddy's Oorlog' (BNNVARA)

Vier seizoenen lang reist Eddy van Wessel langs de Oekraďense frontlinies. Nu hij zich als Nederlands meest bekroonde oorlogsfotograaf al drie decennia op de frontlijn bevindt, wil hij nog altijd de ultieme foto maken, het beeld dat het hele conflict samenvat en dat alle worstelingen, trauma’s en tegenslagen die hij heeft moeten doorstaan de moeite waard maakt.

'2Doc: Eddy's oorlog', om 22.20 uur bij BNNVARA op NPO 2.

Dossiers