Annick Ruyts in de bres voor 'De Slapelozen' op Canvas - INTERVIEW

Wat mogen de kijkers van 'De Slapelozen' verwachten?

Annick Ruyts: ''De Slapelozen' heeft tot doel om het grote probleem van slapeloosheid bespreekbaar te maken. 1 op 3 Vlamingen heeft last van slapeloosheid. En dat is heel divers. De idee is ontstaan omdat ik ooit bij Jan Hautekiet ‘een minuutje’ heb gedaan over mijn slapeloosheid. Want ik slaap zelf ook heel slecht. Daar is heel veel reactie op gekomen. En toen besefte ik dat het niet alleen mijn probleem is, maar dat het een heel breed verspreid fenomeen is.  Heb dan een programmavoorstel gemaakt en daaraan gekoppeld maakten we vier nachten nachtradio, van 23 uur tot 3 uur 's ochtends met een heleboel mensen die kwamen vertellen over hun slapeloosheid. Dat is de basis geworden van het televisieprogramma. We zijn de mensen die hebben gebeld en een verhaal hadden, gaan bezoeken en daar hebben we reportages over gemaakt.'

En het is niet bij een tv-programma alleen gebleven.

'Nee. Bij de tv-reeks is ook een boek gekomen waarin ik mijn persoonlijk verhaal vertel en waarin ook mensen getuigen. Experte Inge Declercq voegt vanuit haar kennis dingen toe over slapeloosheid. En we hebben ook een podcast gemaakt.'

Wat mogen we van die podcast verwachten?

'In het radioprogramma zijn experten aan bod gekomen, afgewisseld met muziek en andere getuigenissen. De podcast isoleert de getuigenissen van de experten. Zo is er bijvoorbeeld een expert die praat over baby's die slecht slapen. Wat huilbaby’s zijn en wat ouders het best kunnen doen. De expert geeft ook aan dat ouders geen schuld treffen bij een huilbaby. Ook een hele leuke is Dirk Draulans. Die heeft het over slapen bij dieren. Dat is gewoon heel plezant om te horen. Elke podcast duurt zo’n twintig minuten.'

Heb je door het maken van 'De Slapelozen' zelf nieuwe inzichten gekregen?

'Ik heb het veel meer leren relativeren. Heb ook geleerd dat het probleem veel diverser is dan ik dacht. Dat er veel meer redenen zijn om niet te slapen. Je hebt mensen die fysieke problemen hebben. Dat heb ik niet. Er zijn heel veel mensen die om verschillende redenen wakker liggen. Dus het feit dat je niet alleen bent, is al een manier van (h)erkenning. Heel veel boeken over slapeloosheid zijn doemdenkerig. Die gaan heel de tijd over welke schade slapeloosheid aanricht in je lichaam. En dat is niet verkeerd, maar het is veel beter om de andere kant te bekijken en om te proberen relativeren. Je moet een goede manier vinden om met het probleem om te gaan. Het heeft geen zin om het groter te maken dan het is.'

'Is relativeren dan de kernboodschap van 'De Slapelozen'?'

'Dat geldt niet voor iedereen. Als je rusteloze benen hebt, of apneu, dan kan je dat relativeren zoveel je wil maar dan ga je er niet beter van slapen. 'De Slapelozen' wil mensen doen nadenken over hoe ze met hun slaap kunnen omgaan. Want het gros van de slapelozen zijn gewoon mensen die te weinig slapen. Mensen die te laat gaan slapen of hun slaaphygiëne niet verzorgen. Dus willen we echt stilstaan bij het feit dat slaap heel belangrijk is. Dat we slaap allemaal goed kunnen gebruiken. En wie goed slaapt dat misschien moet koesteren. We geven ook mee dat als je niet goed slaapt er dingen zijn die je kan doen. Of tenminste erover kunt nadenken. Er is niet één oplossing.'

Denk je dat slapeloosheid nog altijd een taboe is?

'Voor mij is het zeker geen taboe. Maar ik merk wel dat door mijn verhaal uit te schrijven en aan vriendinnen te laten lezen zij schrikken. Mensen weten niet dat je met iets worstelt. Je gaat ook niet zomaar naar mensen toe om te zeggen dat je kampt met slapeloosheid. Mensen beseffen niet welke impact niet slapen op je leven heeft. En ik vermoed dat lotgenoten wel troost kunnen putten uit 'De Slapelozen'. Misschien is het zelfs een opening tot gesprek over het probleem.'

Want slapeloosheid is voor iedereen anders, toch?

'Geen enkele vorm van slapeloosheid is dezelfde. Daarom is er ook geen uniforme oplossing. Je kan je best laten onderzoeken om te kijken of er niets fysiek aan de hand is. Veel mensen zijn gebaat bij slaaptherapie, sommigen niet. Slaapmedicatie is het minst gezonde van de mogelijke oplossingen, omdat het ook geen oplossing is. Die medicatie is heel verslavend. Het vervangt je diepe slaap niet. Als test heb ik het vijf dagen genomen en ik werd er alleen maar heel erg suf van.'

Wim Lybaert getuigde deze zomer bijvoorbeeld openhartig over zijn verslaving aan slaapmedicatie.

'Ja. Je geraakt heel snel verslaafd. Wim gaat daar op een heel goede manier mee om. Maar we moeten toch stilstaan bij het feit dat die medicijnen zo gemakkelijk worden voorgeschreven. Gebruikers beseffen niet echt wat het precies met een mens doet.'

Wat is de kernboodschap van 'De Slapelozen'?

'Ik hoop dat mensen die met slapeloosheid worstelen zich erkend voelen. Dat helpt om het een beetje te relativeren. Onderschat het belang van slaap niet. Als je lang niet slaapt dan voel je pas hoe ondermijnend het is. In de beginperiode heb ik echt drie maanden bijna niet geslapen en je wordt dan echt gek. Je kan niets meer in het juiste perspectief plaatsen. Nu heb ik daar mee leren leven, het is niet meer zo acuut en niet meer zo ernstig. Maar ik voel gewoon dat het echt iets met je doet om niet goed te slapen. Dus ik wil het belang van slaap echt nog eens in het zonnetje zetten.'

'De Slapelozen', vanaf woensdag 9 oktober om 21.20 uur op Canvas.