Jelle Brandt Corstius ontvangt Sana Valiulina in 'VPRO Zomergasten'

zaterdag 27 juli 2024

Schrijfster Sana Valiulina (Tallinn, Estland, 1964) is op 28 juli de tweede Zomergast. Jelle Brandt Corstius interviewt Sana Valiulina over haar ideale televisieavond.

Valiulina prijkt met haar romans Kinderen van Brezjnev (2014) en De boekhouder en de overste (2022) op de must-read lijstjes om Rusland en de oorlog in Oekraïne beter te begrijpen.


Bekendheid verwerft Valiulina met de roman Didar en Faroek (2006), gebaseerd op het verhaal van haar ouders, die de shortlist van de Libris Literatuur Prijs haalt. In dit boek verbindt ze de liefdesgeschiedenis van twee mensen in de Sovjet-Unie met de wereldgeschiedenis – de Tweede Wereldoorlog en de terreur van Jozef Stalin. In 2017 won Valiulina de Jan Hanlo essayprijs voor haar bundel Winterse buien of Ben ik wel geïntegreerd genoeg? (2016). Volgens de jury ‘een soms genadeloze spiegel die (…) Nederland wordt voorgehouden’.

Jelle Brandt Corstius: ‘Ik leerde Sana Valiulina kennen door de documentaire Wend je lichaam naar de zon, die ze drie jaar geleden maakte met regisseur Aliona van der Horst. Knap hoe daarin de grote geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog en de Sovjet-Unie een gezicht krijgt: het gezicht van haar vader, maar ook dat van al die andere jonge mannen die een speelbal werden van totalitaire leiders. Ik ben ook benieuwd hoe zij Nederland beziet. En hoe haar relatie tot Rusland en de Russen is veranderd sinds de inval in Oekraïne.’

Sana Valiulina groeit op in Tallinn, de hoofdstad van Estland, waar ze thuis in eerste instantie Ests en Tataars spreekt. Maar omdat Russisch de voertaal is op school in de Sovjet-Unie, maakt ze zich al snel ook die taal eigen. Op haar zeventiende gaat ze naar Moskou om daar Noorse taal- en letterkunde te gaan studeren. Nog voor de val van de Muur vertrekt ze in 1989 voor de liefde naar Nederland, naar Amsterdam. Hier werkt ze als vertaler en geeft ze Russische les, maar ze begint ook met schrijven in het Nederlands.

Sana Valiulina over Zomergasten: ‘De mens in een bezeten wereld, als een slinger schommelend tussen goed en kwaad. Dit beeld fascineert me. Op deze avond geef ik graag het woord aan mensen die met mij deze fascinatie delen en die daar een artistieke vorm aan geven, ieder op zijn manier. Want ik ben ervan overtuigd dat we alleen door de kunst onszelf en elkaar echt kunnen zien en begrijpen.'

In 2001 verschijnt haar debuut Het kruis, over het leven en de seksuele vrijheid in een Moskouse studentenflat, gevolgd door de novellebundel Vanuit nergens met liefde (2002). In Honderd jaar gezelligheid (2010) richt ze haar pijlen op de Amsterdamse elite en neemt ze de Nederlandse obsessie met ‘het gezellig houden’ op de hak. In 2012 publiceert ze onder het pseudoniem Sofia van der Sluis de thriller Tussenvrouw, ‘een zinderende pageturnerover gevaarlijke verleidingen in een idyllische buitenwijk’. In de roman Een wolf bij zijn oren pakken (2020) duikt Valiulina in de wereld en psyche van de Romeinse keizer Tiberius, 'de droevigste van alle mensen', die als absolute machthebber een enorm rijk bijeen moest houden.

In november 2024 verschijnt Valiulina’s nieuwe boek Waar alle wegen ophouden, waarin ze de tocht volgt die haar vader maakte. Een tocht die veertien jaar duurde waarin haar vader als jonge soldaat vecht voor het Rode Leger in de Tweede Wereldoorlog. Hij wordt door de Duitsers krijgsgevangene gemaakt en moet daarvoor van Stalin voor straf tien jaar naar de beruchte kampen in de Goelag.

'VPRO Zomergasten' met Sana Valiulina en Jelle Brandt Corstius, zondag 28 juli om 20.15 uur bij de VPRO  op NPO 2.

TVvisie Extra



Onze apps

Download onze app op de Google Play Store Download onze app in de App Store

Meest recente

Multimedia SPOTLIGHT

Kijktip van de dag

logo AVROTROS logo

Verschillende gasten, zoals Paul Rabbering, Roos Schlikker en Tangarine, hebben het over hun herinneringen aan de zeroes. Ze kijken naar de grootste trends, de vetste hits en verschillende tv-shows. Zo was de plastuit een belangrijke nieuwe uitvinding en de wekelijkse show van De Lama's een grote tv-hit. In 2000 brak Jody Bernal door met zijn monsterhit 'Que Si, Que No'. De bekende Nederlanders in de studio zingen natuurlijk mee met deze zomerhit en vertellen wat zij deden in deze hete zomer.

'Het beste van... de zero's', om 20.25 uur bij AVROTROS op NPO 3.

Dossiers