'KRO-NCRV 2Doc: Wij praten niet' op NPO 2
Bij seksueel geweld en uitbuiting wordt vaak gedacht aan loverboys, mensenhandelaren die jongeren voor hun eigen gewin uitbuiten in onder andere de seksindustrie. Maar die term alleen dekt de lading niet, want er zijn in ons land hele netwerken van seksueel misbruik en mensenhandel actief.
Volgens de cijfers van het Nederlands Jeugdinstituut zijn er in de periode 2016-2020 onder minderjarigen 659 gevallen van mensenhandel gemeld. Daarbij ging het 341 keer om seksuele uitbuiting. De laatste jaren zijn deze netwerken door de online wereld, de achterhaalde seksuele voorlichting op scholen en verschuivende morele grenzen onder jongeren alleen maar groter geworden en ook een stuk minder goed zichtbaar.
In de KRO-NCRV 2Doc: 'Wij praten niet' van regisseur Marjolein Busstra, zijn we getuige van persoonlijke gesprekken tussen therapeuten en jongeren die verstrikt zijn geraakt in het web van seksueel geweld en uitbuiting. De documentaire toont de innerlijke strijd van de jongeren Dunya, Adil, Amy en Delilah, die proberen te breken met hun voormalige wereld. Een wereld waar ze alleen met heel veel moeite van los kunnen komen.
Tijdens de therapiesessies halen de jongeren pijnlijke herinneringen op uit hun verleden en worden ze geconfronteerd met hun verstoorde zelfbeeld vol schaamte en schuld. Maar ook met humor, zelfspot en een nuchtere blik met zichzelf. Wij praten niet laat zien hoe belangrijk het is dat we vroegtijdig signaleren wat seksueel geweld is, in een wereld waarin jongeren zich vaak niet veilig genoeg voelen om hierover te praten.
Dunya (18) kwam op 12-jarige leeftijd in de mensenhandel, waar zij verkracht en verhandeld werd en vervolgens ook anderen in ongewenste situaties bracht. Ze heeft besloten dat ze niet langer een slachtoffer is, doet heel stoer en afwerend en laat niet meer met zich sollen. Hoe kan Dunya van zichzelf leren houden als niets om haar heen liefde in zich heeft?
Adil is een intelligente en welbespraakte jongen van 16 jaar. Hij zocht erkenning en acceptatie, wilde ontdekken wie hij was en kwam zo terecht in een onveilig netwerk van sekswerk. Hierdoor verdiende hij veel geld, wat hem status en spullen opleverde. Adil heeft heftig seksueel geweld meegemaakt en is daardoor getraumatiseerd geraakt. Hij beseft dat hij niet zomaar uit deze wereld kan. In therapie leert hij zijn emoties toe te laten, zijn zelfoordeel om te zetten in iets positiefs en grip te krijgen op het zeggenschap over zijn eigen lichaam.
Amy (15) heeft op jonge leeftijd geleerd dat volwassenen niet betrouwbaar kunnen zijn en werd slachtoffer van mensenhandel. Ze voelde zich lange tijd niet serieus genomen, heeft geen vertrouwen in andere mensen of instanties, sluit haar gevoel af en valt steeds terug in de verkeerde handen. Ze voelt zich alleen en tegelijkertijd kan ze niemand toelaten. Amy heeft veel boosheid in zich en raakt enorm overstuur als ze getriggerd wordt. De therapie helpt haar weer langzaam mensen in vertrouwen te nemen. Vindt ze een uitweg?
De 15-jarige Delilah is speels, stoer, bijdehand en houdt van feestjes. Maar ze vertrouwt jongens niet, omdat die al vaker misbruik van haar hebben gemaakt. Ze komt over alsof ze wel van zich af kan bijten. Maar in de praktijk lukt het haar niet goed om onveilige situaties te vermijden. Delilah vertelt in haar therapie dat er in haar omgeving een moraal heerst waarin seksueel grensoverschrijdend gedrag genormaliseerd wordt en waarbij er geen veilige ruimte is om hier tegenin te gaan. Victim blaming en een gevoel van schaamte en schuld houden haar negatieve zelfbeeld in stand.
De therapeuten Els, Floor, Danial, Myrna en Sabrine van de organisaties Levvel (PinQ) en iHUB-Horizon (Antonius) zetten zich in voor de jongeren en gaan in hun werk regelmatig buiten de lijntjes van de standaard jeugdzorg. Zij zijn zeer betrokken bij de jongeren, stellen de juiste vragen, zwijgen op de juiste momenten en weten precies hoe ze met de jongeren om moeten gaan
De jongeren worden door de therapeuten gestimuleerd te werken aan het repareren van hun zelfbeeld, zonder veroordeling, schaamte of schuld. Ze leren stapje voor stapje hun grenzen aan te geven, om zo zeggenschap over hun eigen lichaam terug te winnen en misschien zelfs weer een beetje van zichzelf te gaan houden.
KRO-NCRV wil met 'Wij praten niet' het belang tonen van vroegtijdige signalering van seksueel geweld. En daarnaast ook het gesprek openen over seksueel overschrijdend gedrag t.o.v. minderjarigen in een wereld waarin de jongeren zich vaak niet veilig genoeg voelen om over hun traumatische ervaringen te praten.
'Wij praten niet' is geregisseerd door Marjolein Busstra en geproduceerd door HALAL in samenwerking met KRO-NCRV. De film is tot stand gekomen met steun van het NPO-fonds. Wij praten niet gaat in première tijdens het Movies that Matter Festival 2022 van 8 tot en met 16 april in Den Haag.
'KRO-NCRV 2Doc Wij praten niet', dinsdag 12 april om 22.26 uur bij KRO-NCRV op NPO 2.
