NTR brengt Johannes-Passion uitgevoerd door Nederlandse Bachvereniging
Op Goede Vrijdag 2 april zendt de NTR op NPO 2 de Johannes-Passion van Johann Sebastian Bach uit, uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging onder leiding van de Vlaamse dirigent René Jacobs.
Voorafgaand aan de registratie spreekt Paul Witteman hem over zijn keuze voor de bijzondere versie uit 1725 van Bachs passie. Op donderdag 1 maart is de opname van de Johannes-Passion te horen in het 'NTR Avondconcert' op NPO Radio 4.
De Johannes-Passion klonk voor het eerst in 1724 in Leipzig tijdens Goede Vrijdag. In de Johannes plaatst Bach verschillende groepen tegenover elkaar, zoals in de aria 'Mein teurer Heiland, laβ dich fragen', waarin de solist een aria zingt en het ensemble tegelijkertijd een koraal zingt en speelt. Deze techniek zou Bach later verder uitwerken in de dubbelkorige Matthäus-Passion. Na die eerste uitvoering in 1724 volgden tijdens Bachs leven in elk geval nog drie andere uitvoeringen. De uitvoering van 1725 is het meest afwijkend: Bach herzag dat jaar het stuk ingrijpend. Die tweede Johannes-Passion voert de Nederlandse Bachvereniging nu uit. Deze versie, waarin Bach onder meer het stralende, koninklijke openingskoor en het optimistische slotkoraal verving door een meer ingetogen koraalbewerking, sluit volgens dirigent René Jacobs goed aan bij de actuele situatie in de wereld. In het inleidende interview bezoekt Paul Witteman de opnamen van de Johannes-Passion in de Grote Kerk in Naarden-Vesting en gaat in gesprek met Jacobs over het emotionele karakter van deze passion.
De stilte verbreken
Als je in 1725 als inwoner van Leipzig op Goede Vrijdag naar de kerk ging en daar Bachs Johannes-Passion hoorde, dan was dat het einde van een streng muzikaal dieet. In de vastentijd – de veertig dagen voor Pasen – lag het openbare leven in Leipzig grotendeels stil. Er waren geen festiviteiten, geen concerten of theatervoorstellingen en in de kerk klonken alleen liturgische gezangen zonder instrumentale begeleiding. De organist speelde niet, er klonken geen cantates of andere meerstemmige muziek. Dat klinkt bekend. Ook wij zijn op dit moment vrijwel verstoken van live muziek. Beter dan ooit kunnen we ons indenken hoe het moet hebben gevoeld om op Goede Vrijdag die eerste noten van het openingskoor te horen.
'We hopen dat deze uitvoering het begin vormt van de voorzichtige hoop op live muziek, zodat we snel weer samen in kerk of concertzaal van Bachs muziek kunnen en mogen genieten.' - Nederlandse Bachvereniging.
'Johannes-Passion', vrijdag 2 april om 19.15 uur bij de NTR op NPO 2 en donderdag 1 april vanaf 20.00 uur in het 'NTR Avondconcert' op NPO Radio 4.
