'Planet Finance': waar je geld met geld kunt verdienen... of verliezen

Maar weten deze miljoenen nieuwe beleggers wel hoe deze markt werkt? In zes afleveringen neemt regisseur Marije Meerman de kijker mee naar Planet Finance', een parallelle wereld waar geld te verdienen is als je denkt te weten wat de toekomst brengt.

Planet Finance geeft geen beleggingstips en is ook geen kruistocht tegen bankiers of de rijkste 1%, maar kijkt achter de glanzende gevels van het grote geld. Marije Meerman reist langs een bonte stoet van traders, shortsellers en valutagoeroes, door een onvoorspelbare en veelal ondoorzichtige wereld waar rendement lonkt. Een wereld met de reputatie dat je er slapend rijk kunt worden en werkend arm blijft.

Aflevering 1: De aard van het beest
Van nul naar een triljoen: het ontstaan van de financiële markt

Planet Finance is voor de meesten een complexe, invloedrijke wereld die alleen zichtbaar wordt wanneer zich op de financiële markten crashes voordoen. Beurskoersen schoten op Planet Finance tijdens de COVID-pandemie al snel weer omhoog, terwijl de bewoners van planeet aarde de scherven nog bij elkaar aan het vegen waren. Het contrast kon bijna niet groter. Maar hoe is die markt ontstaan? Aan de hand van gesprekken met onder anderen de oprichter van de markt in oliefutures, een van de eerste traders en een neuropsycholoog die beurshandelaren en hedgefondsmanagers mentaal begeleidt in het nemen van risicovolle beslissingen, wordt duidelijk hoe Planet Finance is uitgegroeid tot wat het nu is.

Aflevering 2: Gratis olie
De dag dat de markt voor oliefutures onder nul zakte

Planet Finance bepaalt de wereldprijs voor veel grondstoffen: voor graan, voor goud en ook voor olie. Er is altijd vraag naar olie en de prijs is continu in beweging. Het is nu moeilijk voor te stellen maar aan het begin van de COVID-pandemie kon men de olie aan de straatstenen niet kwijt. De wereldolievoorraad lag op zee te dobberen. De tankers, en hun bemanning, restte niets anders dan te wachten op een betere prijs. En toen kwam er een dag dat een vat olie zelfs heel even gratis was! Hoe kan een markt zo ontsporen?

Aflevering 3: Fortuinzoekers
Over de aantrekkingskracht van Planet Finance op de particuliere belegger

Planet Finance is voor de particuliere belegger een veelal onbekende, avontuurlijke en ook aantrekkelijke wereld. In Japan krijg je al decennia geen rente meer op je spaargeld. De valutamarkt opgaan is dan een laagdrempelige stap. ‘Mevrouw Watanabe’ is een verzamelnaam voor de anderhalf miljoen Japanse particulieren op deze markt en een begrip in de glanzende torens van Planet Finance. Maar op de valutamarkt stijgt of daalt de waarde van de éne munt altijd ten opzichte van een andere munt. Waar er één wint, verliest er per definitie iemand anders. Het is een ‘zero sum game’. Wie wint er wanneer jij verliest?

Aflevering 4: De grootste beursgang ooit
Hoe een financiële app de relatie tussen China en Planet Finance onder druk zet

China heeft nog niet zo lang geleden de deuren naar Planet Finance wijd opengezet. En hoewel de financiële industrie er nog in de kinderschoenen staat, belegt nu al 7% van de Chinezen en daar komen iedere maand miljoenen beleggers bij. Ook Westerse beleggers staan in de rij om van China’s economische groei te profiteren. Wall Street gaf China jarenlang ruim baan om geld op de internationale kapitaalmarkt op te halen, zoals met de beursgang van Jack Ma’s Alibaba. Toen Ma in 2020 zijn nieuwe bedrijf Ant Group, de makers van de financiële app Alipay, ook naar de beurs wilde brengen, deed hij dat niet meer op Wall Street maar simultaan in Shanghai en Hongkong. Dat plan zette de relatie tussen China en Planet Finance onder druk. Volgens wiens spelregels gaat het spel uiteindelijk gespeeld worden?    

Aflevering 5: Ramp te koop
Hoe de kans op een natuurramp een lucratieve business kan zijn

Op Planet Finance is er een markt voor bijna alles. Zelfs voor een toekomstige ramp die nog niet heeft plaatsgevonden en misschien wel nooit zal gebeuren. Terwijl de risico’s van klimaatverandering zich opstapelen, blijkt dat er op de markt voor rampenobligaties geld verdiend kan worden aan het risico op toekomstige bosbranden, overstromingen en orkanen. Er wordt gespeculeerd op wat de kans is dat er zich een catastrofe zal voordoen. En vooral op hoeveel schade die kan aanrichten. Hoe werkt deze markt? En wie zijn de winnaars en wie de verliezers?

Aflevering 6: Bubbels & crashes
Hoe hoop makkelijker te verkopen is dan de harde werkelijkheid

Op Planet Finance lijk je als eenling maar weinig te kunnen betekenen. Maar ook daar zijn altijd mensen die het niet kunnen laten tegen de stroom in te gaan: de zogenaamde shortsellers. Zij leven van de fouten van anderen. Zij winnen als anderen verliezen. Een shortseller profiteert ervan dat veel beleggers zich laten leiden door de waan van de dag. De gebeurtenissen bij drie fameuze en onder beleggers populaire bedrijven, het Vlaamse Lernout & Hauspie, het Duitse Wirecard en het Amerikaanse Gamestop, laten zien welke krachten de shortseller tegenkomt wanneer die tegen de emoties van de massa ingaat.  

De visualisaties in 'Planet Finance' zijn van de hand van designer en kunstenaar Femke Herregraven.

Over de maker
Marije Meerman is regisseur en voormalig eindredacteur van 'VPRO Tegenlicht'. De afgelopen tien jaar regisseerde zij verschillende prijswinnende documentaires die zich in de financiële wereld afspelen, waaronder een drieluik over de techrevolutie op Wall Street, een reconstructie van de ‘flash crash’ in 2010 en een portret van een klokkenluider die na een jarenlange strijd tegen een Amerikaanse beurs in het gelijk gesteld werd en miljoenen ontving. Haar documentaire I Wanna Be Boss werd bekroond met een Gouden Kalf.

'Planet Finance' is een productie van de VPRO in coproductie met ZDF/Arte en is tot stand gekomen met steun van het NPO-fonds en CoBO.

'Planet Finance', vanaf 16 januari elke maandag om 22.15 uur bij de VPRO op NPO 2. De hele serie is vanaf 16 januari ook te streamen op NPO Plus.