Wandel nu de podwalk 'Het Verhaal van Nederland - Amsterdam'

De historische wandelverhalen zijn verspreid over heel Amsterdam en vanaf nu te beluisteren en te wandelen.

De podwalks zijn 11 gps-gestuurde audiotours die je de verhalen van de stad op locatie laten beleven. Van de middeleeuwse oorsprong van Amsterdam tot de oprichting van de VOC en het ontstaan van de grachtengordel. Wandel door het levendige Vondelpark, de Jordaan of de Bijlmer, en ontdek hoe de stad is gevormd door weldoeners, migranten en industrie. Aan de hand van gebouwen, monumenten en andere sporen in de stad vertelt Daan wat er is gebeurd op de plek waar je staat. Hij brengt het verhaal van Amsterdam tot leven – van zijn onstuimige ontstaan tot zijn rol als culturele en economische wereldstad.

Podwalk 1: Een Onstuimig Ontstaan
Amstelledamme. Stad aan de Amstel ingedamd door mensenhanden. Het begint allemaal met de Allerheiligenvloed, een grote storm die er in 1170 voor zorgt dat de Amstel in verbinding met ‘t IJ en de Zuiderzee komt te staan. Er ontstaat een kleine nederzetting die binnen enkele eeuwen zal uitgroeien tot een bruisend handelscentrum.

In deze wandeling die begint op de Berlagebrug en je lopend via de Amstel naar de Middeleeuwse oorsprong van onze hoofdstad brengt, horen we hoe het allemaal begon. We lopen over bruggen, langs stadspoorten, over de Dam en horen hoe de Oude Kerk voor onze neus verrijst. Op palen. Het is het verhaal van een stad die vanaf het begin van de 12e eeuw vecht tegen het water maar er ook zijn welvaart aan dankt.

Podwalk 2: Wereldstad in Wording
Amsterdam dankt zijn rijkdom en groei vooral aan de 17e eeuw. Het is de tijd dat de grachtengordel ontstaat, het aantal inwoners explosief groeit en de stad steeds verder uitbreidt. Kunst, welvaart en tolerantie zullen de stad gaan kenmerken, mede dankzij de komst van duizenden migranten uit heel Europa. Veel van hen zijn op de vlucht voor de Spanjaarden. De Tachtigjarige oorlog is in volle gang.

In deze wandeling lopen we door de oude havenbuurt: de Lastage buurt en horen we hoe de eerste zeelieden de grote oversteek maken naar het Verre Oosten. De VOC en WIC worden opgericht. Wandelend via oude pakhuizen en het entrepotdok komen we aan bij het Scheepvaartmuseum: ’s Lands Magazijn van de Admiraliteit. We horen hoe de handel, de scheepvaart en de oorlogsindustrie de stad groot hebben gemaakt. Vaak ten koste van anderen.

Podwalk 3: Weldoeners en Weelde
Het Vondelpark, het Concertgebouw en het Rijksmuseum verrijzen allemaal in de 19e eeuw. Het is een tijd die zich kenmerkt door grote armoede maar ook door weldoeners die de stad uit het slop proberen te halen. Mensen zoals Piet van Eeghen en Samuel Sarphati.

Amsterdam is er na de Franse bezetting slecht aan toe. Er heerst armoede, buurten raken in verval en de werkeloosheid is groot. De stad zit in diepe schulden en kinderen worden op straat te vondeling gelegd.

Deze wandeling die in de Gouden Bocht op de Herengracht begint, neemt ons mee naar een nieuw begin. Via de grachtengordel, langs het voormalig Aalmoezeniershuis, het Prinsengrachtziekenhuis naar arbeiderswijk de Pijp. Maar ook door stadsparken zoals het Sarpathipark naar de plek waar ooit het Paleis voor Volksvlijt stond. De kroon op het werk van Sarpathi. Een wandeling door onze hoofdstad in herstel: van verkrotting naar allure.

Podwalk 4: Tegendraads Amsterdam
Vrijstaat Amsterdam. Tolerant Amsterdam. In de jaren ‘60 van de vorige eeuw waait er een nieuwe wind door onze hoofdstad. Het is een tijd van wederopbouw, van welvaart maar ook van grote onrust. Want niet iedereen heeft hetzelfde idee over vooruitgang en een groepje jongeren begint zich te roeren in de stad. Het zijn de provo’s en later ook hippies, krakers en punkers die van zich laten horen.

Deze route die begint in de Raadhuisstraat, midden in de binnenstad neemt ons mee via oude kraakpanden naar ’t Spui. De plek waar ’t Lieverdje staat en waar provo’s hun ‘happenings’ hielden. Lopend langs poppodium Paradiso en door het Vondelpark horen we hoe hippies naar Amsterdam komen, hoe de punkbeweging zijn intrede maakt en hoe krakers de stad innemen.

Het is een nieuwe generatie die de strijd aangaat met het gezag en Amsterdam voor altijd als culturele hoofdstad op de kaart zet.

Podwalk 5: Joods Amsterdam
Mokum. Mazzel. Gebbetje. Habbekrats. Al vanaf de 16e eeuw hoort de Joodse gemeenschap bij Amsterdam. Het zal door de eeuwen heen van grote invloed zijn op de Amsterdamse cultuur. Op straat, in taal, in de wetenschap en in verhalen. In deze wandeling gaan we op zoek naar de sporen van de Joodse geschiedenis in onze hoofdstad. Via de Portugese Synagoge tot aan de voormalige diamantbeurs en de Hollandse Schouwburg. De plek waar in de Tweede Wereldoorlog Joodse Amsterdammers worden vastgezet om op transport te gaan naar vernietigings- en concentratiekampen. We lopen door de oude Jodenbuurt, het vroegere Vlooienburg, Rapenburg en Uilenburg. Het is er een wereld op zich tot de Duitse bezetter er in de Tweede Wereldoorlog abrupt een einde aan maakt.

Podwalk 6: Koloniaal Amsterdam
Amsterdam Oost. In dit deel van de stad verwijzen veel straten naar onze koloniale geschiedenis. Van Zuid-Afrikaanse generaals uit de Boerenoorlog, eilanden in het voormalig Nederlands-Indië tot Surinaamse vrijheidsstrijders. Wandelend langs het Wereldmuseum en door het Oosterpark, via de Transvaalkade naar de Dappermarkt, hoor je hoe de stad Amsterdam een belangrijke rol heeft gespeeld in deze geschiedenis. Als handelsstad en als grote speler in de handel van tot slaafgemaakte mensen. Het is een geschiedenis die nog steeds doorleeft in de levens van veel Amsterdammers.

Podwalk 7: De Nieuwe Stad
De Bijlmer. De Bims. Eind jaren ‘60 wordt er ten Zuidoosten van Amsterdam een nieuwe woonwijk uit de grond gestampt: een modelwijk met veel hoogbouw en veel groen. Een broedplaats voor muziek, mode en kunst. Een wijk met een eigen straattaal maar ook een wijk die in de jaren ’80 van de vorige eeuw vaak als ‘getto’ in het nieuws komt.

In deze wandeling ervaren we de Bims als wijk van veel gezichten. Het is een plek waar culturen samenkomen. Wandelend via de eerste honingraatflats en de kraakpanden van Just Maatrijk tot aan de ‘Boom die alles zag’, de plek van de Bijlmerramp.

Podwalk 8: De Industriële Stad
De IJzeren eeuw. In de 19e eeuw is Amsterdam een arbeidersstad. De industriële revolutie komt op gang en er is volop werk in havens en fabrieken aan de rand van de stad. Lopend door de Staatslieden- en Spaarndammerbuurt horen we hoe de stad groeit dankzij deze arbeiders. En zien we hoe de woningwet van 1901 een einde maakt aan de verkrotting en ruimte geeft aan ‘arbeiderspaleizen’ zoals Het Schip van Michel de Klerk.

In deze wandeling die begint op het Haarlemmerplein lopen we via de Westergasfabriek, dwars door het Westerpark richting de oude Houthavens. We horen hoe Amsterdam zich ontwikkelt tot de moderne stad zoals we ‘m nu kennen. Hoe de eerste trein op stoom komt en het socialisme zijn intrede maakt, dankzij mensen als Domela Nieuwenhuis.

Podwalk 9: In Volle Vaart Vooruit
De Nederlandsche Dok- en Scheepsbouw Maatschappij. Aan de andere kant van ’t IJ.

Na de Tweede Wereldoorlog is er in Amsterdam-Noord zoveel werk dat er arbeiders uit het buitenland worden gehaald. Gastarbeiders worden ze genoemd. Veel van deze arbeiders komen uit Turkije. Voor hen wordt een speciale enclave gebouwd: Woonoord Atatürk. Een rij witte barakken aan de Klaprozenweg. In deze wandeling, die dwars over het oude NDSM-terrein loopt, vertel ik je over de ontwikkeling van de Amsterdamse IJ-oevers. Over het succes en de teloorgang van een industrie. En horen we hoe mammoettankers te water worden gelaten en hoe Amsterdam zich verder ontwikkelt als migrantenstad.

Podwalk 10: Bij Ons in Amsterdam
De Jordaan. Wie kent haar niet? Het is één van de beroemdste buurten van Amsterdam. Het meest bezongen in elk geval door volkszangers als Johnny Jordaan en Tante Leen.

In deze wandeling die start op de Brouwersgracht lopen we dwars door de beroemde wijk. Een volkswijk die in de 17e eeuw ontstaat, tegelijkertijd met de Amsterdamse grachtengordel. Het heet dan nog het ‘Nieuwe Werck’ en is een plek waar veel migranten en kleine ondernemers neerstrijken.

Lopend over de Willemstraat, de vroegere Goudsbloemgracht, horen we hoe de wijk in de 19e eeuw zal uitgroeien tot één van de armste delen van de stad. Duizenden Amsterdammers wonen er op elkaar gepakt in sloppen en gangen. Het leven is er rauw maar er is ook saamhorigheid. En die klinkt door in het Jordaanlied, dat we horen wandelend over de Elandsgracht en langs de Westertoren, die altijd dichtbij is.

Podwalk 11: Tuinstad Amsterdam
Nieuw-West. Met meer dan 170.000 inwoners is het ‘t grootste stadsdeel van Amsterdam. Ontstaan in een tijd dat de bevolking zo hard groeit, dat de stad moet worden uitgebreid. Het zijn de jaren ’50 als de Westelijke Tuinsteden verrijzen. Architect en stedenbouwkundige Van Eesteren creëert er een plek met veel aandacht voor licht, lucht en ruimte.

In deze wandeling die begint in het hart van het Stadsdeel, bij de Sloterplas, neemt Daan je mee door de wijk die het eerste klaar is en het best bewaard is gebleven: Slotermeer. We horen hoe de eerste bewoners er hun intrede doen en hoe het stadsdeel in het slop raakt maar er ook weer bovenop komt. De tuinstad, waar je groot wordt en waar culturen samenkomen.

De podwalks zijn te vinden in de HVVNL app en gratis te downloaden via de App Store en Google Play Store.

De tv-serie 'Het Verhaal van Nederland - Amsterdam' is iedere woensdagavond te zien rond 20.30 uur bij de NTR op NPO 1 en wordt geproduceerd door Tuvalu Media & Pupkin Film in coproductie met de NTR.