Louis van Gaal in 'VPRO Zomergasten'

Hij was de architect van het succesvolle Ajax dat in de eerste helft van de jaren 90 drie keer landskampioen werd en de UEFA Cup, de Champions League en de Wereldbeker won. In het buitenland won Van Gaal landstitels met FC Barcelona en Bayern München. In 2009 werd hij verrassend landskampioen met AZ en in 2014 leidde hij het Nederlands Elftal naar de derde plaats op het WK in Brazilië. Nadat hij in 2016 ontslagen werd bij Manchester United trok hij zich met zijn vrouw Truus terug in Portugal.

Over 'VPRO Zomergasten' zegt Van Gaal: 'Het is een eer om gevraagd te worden. Hoewel het niet als een verrassing kwam, want vorig jaar was ik ook al gevraagd! Het zal een avond zijn over de mens en de coach Louis van Gaal. Voor mijn familie zal het herkenbaar zijn, voor de rest van Nederland eventueel een openbaring.'

Aloysius van Gaal groeit op als jongste in een katholiek gezin met negen kinderen in de Amsterdamse Watergraafsmeer. Een 'spelletjesgezin', waar eindeloos geklaverjast wordt, waarbij Louis de fanatiekste van allemaal is. Vader Van Gaal, is vertegenwoordiger bij de Steenkolen Handels Vereniging, overlijdt als Louis elf jaar oud is. Louis zet in op een voetbalcarrière bij Ajax en meldt zich daarnaast aan voor de Academie voor Lichamelijke Opvoeding.

Gymleraar Van Gaal breekt als voetballer niet door bij Ajax. Met zijn eerste vrouw Fernanda verhuist hij naar België, waar hij vier jaar bij FC Antwerp speelt. Later, in de jaren 80, is Van Gaal een vaste waarde bij de Rotterdamse club Sparta. Nadat Van Gaal zijn spelerscarrière afsluit, groeit hij van assistent-trainer bij AZ en Ajax uit tot hoofdcoach van de Amsterdamse club.

In 1993 wordt Van Gaal getroffen door groot persoonlijk drama. Bij zijn vrouw Fernanda wordt alvleesklierkanker geconstateerd, en binnen enkele maanden overlijdt zij aan de gevolgen van deze ziekte. Van Gaal voedt zijn twee dochters vanaf dat moment alleen op.

Wat hem als speler niet gelukt is, doet Van Gaal als coach: successen vieren met Ajax. Ruim twintig jaar nadat hij de club als speler verliet leidt hij het jonge elftal van Ajax in 1995 naar winst in de Champions League.

Daarna coacht hij onder meer FC Barcelona, Bayern München en Manchester United. In 2009 weet hij het 'kleine' AZ uit Alkmaar kampioen van Nederland te maken. Van Gaal is tweemaal bondscoach van Nederland. De eerste keer loopt dat uit op een echec: het elftal van Van Gaal weet zich niet te plaatsen voor het Wereldkampioenschap in 2002. In 2014 neemt hij revanche door met Oranje derde te worden op het WK in Brazilië.

Van Gaal is niet alleen bekend bij voetballiefhebbers. Tijdens persconferenties uit hij zich regelmatig emotioneel, stekelig of ronduit vijandig richting de pers. Naar eigen zeggen is dat vooral bedoeld om zijn spelers te beschermen.

Van Gaal zegt in het voorjaar van 2018 geen brandende ambities meer te hebben in het trainersvak: 'Alles wat ik wilde is bereikt'. Toch blijft hij zich bezinnen op zijn toekomst en speculeert hij op het aangaan van een laatste uitdaging als voetbalcoach.

'VPRO Zomergasten 2018: Louis van Gaal', zondag 5 augustus om 20.15 uur op NPO 2.