Nieuw op Canvas: 'Escape at Dannemora' - True crime fictie met topcast

Twee moordenaars wisten toen te ontsnappen met de hulp van een vrouwelijke gevangenismedewerker met wie ze allebei een seksuele relatie hadden. De achtdelige reeks werd geregisseerd door Ben Stiller met in de hoofdrollen Benicio del Toro ('Traffic', '21 Grams'), Patricia Arquette ('Boyhood', 'Medium') en Paul Dano ('12 Years a Slave', 'There Will Be Blood').

'Escape at Dannemora' is een productie van Showtime. De serie is gloednieuw: ze ging in Amerika in première op 18 november.

De Amerikaanse pers was erg lovend voor de reeks. Die kreeg ook twee nominaties voor de Golden Globes (Beste miniserie en Beste actrice in een miniserie) en kon er daar op zondag 6 januari ook één van 'verzilveren' (Patricia Arquette als Beste Actrice).

Ware gebeurtenissen
Het smeuïge en spectaculaire ontsnappingsverhaal deed in de Verenigde Staten destijds heel wat stof opwaaien. Voor het Amerikaanse publiek was de afloop dus al vooraf bekend, en toch waren pers en publiek heel enthousiast over de reeks. Vooral de eerlijke en weinig glamoureuze vertolkingen van de hoofdrolspelers werden geprezen. Met op de eerste plaats Patricia Arquette, die met veel overtuiging en zelfrelativering de wat slonzige en verveelde gevangenisopzichter Tilly Mitchell speelt.

Voor Vlaamse kijkers komt daar nog het spannende verloop van het verhaal bij. Maar zelfs wie niet aan de verleiding kan weerstaan om even te googelen naar de feiten in Dannemora, zal net als de Amerikaanse kijkers veel voldoening vinden in de realistische en allesbehalve empathische benadering van de gebeurtenissen en de ‘helden’ in 'Escape at Dannemora'.

Ménage à trois achter tralies
De 51-jarige Tilly Mitchell (Patricia Arquette) werkt als opzichter in het naaiatelier van de Clinton Correctional Facility, een grote gevangenis in het plaatsje Dannemora in de staat New York, tegen de grens met Canada. Tilly is een verveelde, ongelukkige vrouw. Ze zit vast in een liefdeloos huwelijk met Lyle Mitchell (Eric Lange), en ook haar job biedt weinig soelaas. Ze is even weinig gemotiveerd als haar ‘personeel’ in het atelier.

Om de lethargie te doorbreken, verdwijnt Tilly regelmatig in de opslagruimte om er seks te hebben met David Sweat (Paul Dano), een intelligente, handige, maar ook opvliegende 34-jarige man die veroordeeld is voor de moord op een politieman. Er is niks opwindends of romantisch aan hun niet zo geheime relatie, en toch is Tilly gefrustreerd wanneer David niet meer in het atelier mag werken.

Maar al snel dient zich een vervanger aan: de gladde manipulator Richard Matt (Benicio Del Toro), een gewetenloze moordenaar die in de cel naast die van David zit. Het is Richard die een ingewikkeld plan bedenkt om te ontsnappen via de kelders en de dienstbuizen van de gevangenis. Daarvoor zet hij vooral David aan het werk, die nachtenlang gaat vijlen en beitelen om hun ontsnappingsweg vrij te maken.

Ondertussen begint Richard op zijn beurt een seksuele relatie met Tilly. Hij overtuigt haar om hen te helpen en samen met hen te vluchten. Samen zullen ze een nieuw leven beginnen in Mexico. Ze laat zich makkelijk overhalen, want ze zit evenzeer gevangen in haar eigen leven als haar twee minnaars in de gevangenis.

Maar natuurlijk loopt niet alles zoals gepland…

True crime
True crime is een genre van boeken, films of series over echt gebeurde misdaden. Bekende literaire voorbeelden zijn In Cold Blood van Truman Capote, The Executioner's Song van Norman Mailer en Helter Skelter van Vincent Buglios. Op tv werd het genre populair met reeksen als 'Making a Murderer' en 'Amanda Knox', Doorgaans gaat het om non fictie en documentaires. Al bestaan er ook fictiebewerkingen: vaak geromantiseerde Hollywoodproducties of tv-films.

Ook bij ons is true crime ondertussen ingeburgerd. Op Canvas is er zelfs een wekelijks slot voor op maandagavond. Begin 2019 zijn er onder meer reeksen over de ontvoerde en controversiële miljonairsdochter Patty Hearst ('The Radical Story of Patty Hearst') en hippiesekteleider Charles Manson ('Inside the Manson Cult: The Lost tapes'). En met de fictiereeks  'Fiskepark' werkt Canvas zelfs aan een parodie op het genre.

Maar 'Escape at Dannemora' is anders. Het is fictie, maar op zijn eigen manier heel realistisch. Een realisme dat de feiten overstijgt. De reeks is gebaseerd op goed gedocumenteerde ware gebeurtenissen en getuigenissen, maar de makers werken die verder uit tot dialogen en gedachten. Ze kruipen in de hoofden van de personages. 'Escape at Dannemora' is allesbehalve Hollywood-heroïek. Tilly en haar veroordeelde minnaars zijn geen helden à la Bonnie & Clyde. Ze zijn niet sympathiek, eerder pathetisch. 'Escape at Dannemora' is direct, meedogenloos en zonder franjes. Het is verontrustend in zijn banaliteit.

'Escape at Dannemora', vanaf woensdag 9 januari om 22.10 uur op Canvas.